واکنش بازار به اخبار مثبت ارزی

در روز‌های میانی هفته گذشته انتشار سیگنال‌های سیاسی-اقتصادی مثبت شدت گرفت. انتشار سیگنال‌های مذکور تا پراکنده شدن شایعاتی مبنی بر توافق موقت میان معامله‌گران نیز پیش رفت که این امر به تغییر در سمت و سوی فعالان بازار منجر شد.

با کاهشی شدن انتظارات در بازار قیمت هر برگ اسکناس دلار غیر‌رسمی در معاملات روز چهارشنبه هفته گذشته پس از حدود 36 روز کاری در کانال قیمتی 50 هزار تومانی معامله شد. با شروع معاملات بازار ارز در روز پنج‌شنبه 11خرداد ماه روند کاهشی نرخ ارز مذکور متوقف شد و نمودار قیمتی دلار تغییر فاز داد. عده‌ای از فعالان ارزی از نیروی کم اخبار مثبت سخن گفته و برخی دیگر نیز مرز حمایت 51هزار تومانی را از جمله قوی‌ترین حمایت‌های دلار در ماه‌های اخیر خواندند. در نهایت قیمت هر برگ از این اسکناس آمریکایی در واپسین معاملات نقدی روز پنج‌شنبه هفته گذشته با حدود 350 تومان افزایش نسبت به نرخ روز پیشین به رقم 51 هزار و 230 تومان رسید. با رشد نرخ دلار در معاملات روز پنج‌شنبه، رنگ تابلو‌های بازار سکه نیز در این روز سبز شد و هر قطعه سکه طلا ضرب امامی نسبت به نرخ روز پیشین خود حدود 400 هزار تومان گران شد.

کاهش تاثیر‌پذیری بازار از اخبار؟
در هفته‌های گذشته حجم اخبار مثبت منتشر شده در زمینه گشایش‌های ارزی و روابط سیاسی با کشور‌های خارجی افزایش یافت. این اخبار را می‌توان در دو دسته مستقیم و غیرمستقیم جای داد. با بهبود روابط خارجی ایران و کشور‌های حوزه خلیج فارس، مبحث آزاد‌سازی منابع بلوکه شده ارزی در کشور‌های خارجی مجددا بر سر زبان‌ها افتاد. در سال‌های اخیر به واسطه تحریم‌های شدید اقتصادی و عدم هماهنگی با سیستم بانکداری جهانی، بخش قابل توجهی از درآمد‌های ارزی کشور که به واسطه فروش نفت یا صادرات در بخش‌های دیگر اقتصاد ایران به دست آمده بود، نزد خریداران باقی مانده و کشور‌های طرف معامله توانایی پرداخت بدهی‌های خود به ایران را نداشتند. بر اساس اخبار منتشر شده عمده این دارایی‌های بلوکه شده در کشور‌های کره‌جنوبی و عراق است، اما کشور‌های دیگری نیز هستند که بدهی‌های خود به ایران را پرداخت نکرده‌اند.

از مهم‌ترین وظایف تیم‌های مدیریتی بانک مرکزی از گذشته تاکنون تلاش برای آزادسازی این منابع از طرق مختلف بوده است. در این میان در مواردی مشاهده شده که کشوری مانند عراق تلاش کرده تا بدهی‌های خود را با صادرات کالا جایگزین یا از طریق پول کشور خود پرداخت کند. اما همچنان می‌توان گفت که بخش قابل توجهی از منابع ارزی مذکور در حالت بلوکه شده قرار داشته و وارد کشور نشده است. بحث بر سر مقصد این منابع در صورت آزادسازی زیاد است.

عده‌ای از افراد این منابع را از آن صندوق توسعه ملی دانسته، اما برخی دیگر منابع بلوکه شده ارزی را مختص بانک مرکزی می‌دانند. اما مساله‌ای که بر هیچ‌کس پوشیده نیست این است که در صورت تزریق حتی بخش کوچکی از این منابع به معاملات غیررسمی بازار ارز تهران، نرخ ارز دچار نوسانات کاهشی جدی خواهد شد. دلیل این امر نیز عمق کم معاملات آزاد است. پیش‌تر اخبار در رابطه با آزاد‌سازی منابع ارزی تاثیر بیشتری در روند معاملات بازار غیر‌رسمی داشت، اما پس از تداوم انتشار اخبار این‌چنینی و عدم ورود منابع مذکور به کشور، فعالان بازار به نوعی نسبت به این اخبار بی‌توجه شده‌اند.

افزایشی شدن روند نرخ ارز در معاملات روز پنج‌شنبه، برخلاف انتشار سخنان عضو‌ اتاق بازرگانی کشور مبنی بر آزاد‌سازی منابع مالی در کشور‌های حوزه خلیج فارس نیز می‌تواند به همین علت باشد. موارد ذکر شده در زمره اخبار مستقیم بازار ارز قرار دارند.

اما گونه دیگری از اخبار نیز وجود دارد که به‌صورت غیر‌مستقیم انتظارات فعالان را تحت تاثیر قرار داده و موجب جریان‌سازی در بازار می‌شوند. با بهبود روابط ایران و عربستان و همچنین سفر سلطان عمان به کشور در هفته گذشته، برخی کارشناسان از احتمال بهبود یافتن روابط ایران و غرب سخن گفتند. پس از تعلیق بی‌نتیجه مذاکرات هسته‌ای وین در ماه‌های میانی سال گذشته احتمالات مثبت در زمینه بهبود روابط ایران و غرب جای خود را به انتظارات منفی در بازار داد.

با بهبود روابط ایران و غرب، تحریم‌های اقتصادی شدیدی که در حال حاضر وجود دارد، رفع شده و در نتیجه با افزایش سطح تجارت جهانی کشور فرآیند ارز‌‌آوری نیز تسهیل خواهد شد که در ادامه این امر با افزایش سطح عرضه به بازار نرخ ارز دچار نوسانات کاهشی خواهد شد. اما بررسی‌ها حاکی از این است که حمایت 51 هزار تومانی از تمامی اخبار مذکور قوی‌تر عمل کرده و قیمت هر برگ اسکناس دلار در معاملات روز پنج‌شنبه با حدود 350 تومان افزایش نسبت به نرخ روز ماقبل به رقم 51 هزار و 230 تومان رسید.

منبع: دنياي اقتصاد